powrót

Zofia Chomętowska

Jedna z najważniejszych i najbardziej aktywnych fotografek dwudziestolecia międzywojennego. Pochodziła z arystokratycznej rodziny książąt Druckich-Lubeckich. Urodziła się w 1902 roku w Porochońsku na Polesiu, jako córka Feliksa i Bronisławy z Buchowieckich Druckich-Lubeckich, do których w latach 1910-1921 należała willa "Eugenia" (późniejsza "Natemi"). W 1919 roku wzięła ślub z Władysławem Czechowiczem-Lachowickim. W 1930 roku wyszła powtórnie za mąż za Jakuba Chomętowskiego, z którym w 1939 roku rozwiodła się. W 1947 roku wyemigrowała do Argentyny. Zmarła w 1991 roku w Buenos Aires.

Fotografowała od wczesnej młodości, początkowo skrzynkowym Kodakiem, a od 1928 roku małoobrazkową Leicą. W jej wczesnych pracach dominuje temat ludzi i przyrody – życie poleskiego ziemiaństwa, chłopów i rybaków. W latach 30. Chomętowska zamieszkała w Warszawie i podjęła pracę jako zawodowy fotograf. W 1937 roku założyła własne studio fotograficzne, zajmowała się też fotografią reklamową i prasową. Na zlecenie prezydenta miasta Stefana Starzyńskiego przygotowała cykl fotografii pt. „Warszawa wczoraj, dziś i jutro”, pokazujący możliwości rozwoju stolicy. Po wojnie, w 1945 roku wraz z Tadeuszem Przypkowskim i Marią Chrząszczową, również związaną rodzinnie z Konstancinem, była współautorką wystawy pt. „Warszawa oskarża” – pierwszej powojennej polskiej wystawy fotograficznej, prezentującej zdjęcia zrujnowanej stolicy i powracających do niej ludzi.

Zofia Chomętowska fotografowała Konstancin podczas wizyt w różnych okresach. Daty tych pobytów zaznaczone są niekiedy na odbitkach robionych przez nią fotografii. Poniżej prezentujemy zdjęcia z 1919 roku, z lat 1936-39 i z 1946 roku. Z archiwum artystki pochodzi również fotografia rodzinna zrobiona w 1919 roku przed willą Eugenia i jej zdjęcie z Władysławem Czechowiczem-Lachowickim, z którym w tymże roku wzięła ślub prawdopodobnie w oddalonym o kilkaset metrów od "Eugenii" Kościele Wniebowzięcia NMP przy ul. Batorego w Konstancinie. Na osobną uwagę zasługują zdjęcia Marii Chrząszczowej zrobione przez Zofię Chomętowską podczas wspólnego fotografowania Warszawy w 1945 roku.

Wszystkie prezentowane fotografie pochodzą ze zbiorów Fundacji Archeologia Fotografii, która zajmuje się badaniem spuścizny po artystce.

Źródło:
Dokumentalistki. Polskie fotografki XX w., pod red. Karoliny Lewandowskiej, Olszanica 2008
Kronikarki, pod. red. Karoliny Lewandowskiej, Warszawa 2011
Puchała-Rojek K., Konstancińskie migawki, Wykład podczas spotkania pt. Słynne kobiety Konstancina w Konstancińskim Domu Kultury w 2011 r.

Natemi

Willa powstała w 1906 r. wg projektu Józefa Piusa Dziekońskiego prawdopodobnie dla architekta Artura Oraczewskiego. Początkowo willa nazywała się „Eugenia”...

»

Maria Chrząszczowa

Fotografka. Urodziła się w rodzinie warszawskich przemysłowców, jako najstarsza z trzech córek Marii z domu Gebethner i Józefa Pfeiffera...

»